Ülkemizde sıklıkla meydana gelen çeşitli türdeki afetler vatandaşlarımıza ve ülke ekonomisine büyük zararlar verebilmektedir. Bu zararlar bazen evimizin, okulumuzun zarar görmesi bazen de sevdiğimiz insanların yaralanması ya da hayatını kaybetmesiyle sonuçlanabiliyor. Bazen küçücük bir bilgi bile bizim hayatımızı ya da bir arkadaşımızın, annemizin, babamızın, kardeşimizin hayatını kurtarabilir. Özellikle de kendini korumak konusunda daha zor bir durumda olan engelli bireylerin bu sürece dahil edilmesini sağlamak çok önemlidir.
Engellilere yönelik afet eğitiminin amacı; engelli bireyleri ve çevrelerindeki kişileri depreme hazırlayarak afet bilincini yükseltmektir. Alınan önlemlerle afet riskinin azaltılabileceği bilgisini yaygınlaştırmak ve farkındalık yaratmaktır. Bu durumda engellilere yönelik afet eğitimi; engelli bireyleri depremin yaratacağı tehlikeler hakkında bilinçlendirerek, içinde bulunabilecekleri tehlikeyi azaltmak için yapmaları gerekenler konusunda eğitmeyi ve olası bir deprem anında acil durumlara karşı daha hazırlıklı olmalarını sağlayacaktır.
Görme engelliler için;
- Görme engellilerin mümkünse apartmanın zemin katı veya müstakil evlerde ikamet etmesi, afetlerde kendilerine avantaj sağlar.
- Yüksek katlarda yaşamak zorunda olan görme engelli bireylere yönelik deprem anında sismik sallantıda zarar görmeyecek şekilde inşa edilmiş binalarda, depreme karşı imal edilmiş dayanıklı malzemelerle yapılmalıdır.
- Görme engelli kişiler için birçok konuda olduğu gibi deprem eğitimleri de, görme engeli olmayan insanlara uygulanacak eğitimlerden farklı değildir. Çünkü ”deprem anında hareket edilmemeli” kuralı herkes için geçerlidir.
- Deprem sırasında daha önce belirlenen sabitlenmiş, dayanıklı eşyaların (yatak, masa vb.) yanında çök-kapan-tutun vaziyetinde durmayı öğrenmeli; başını, ensesini ve göğsünü düşen nesnelerden korumalıdır.
- Deprem sonrasında kullanmak üzere içinde su, bisküvi, ilaç vb. malzemelerin olduğu bir deprem çantası hazırlanmalı, yanlarında bir baston bulundurulmalı, uzun zaman geçirdikleri her mekânda da böyle bir planları olmalıdır.
- Sık sık plana uygun tatbikat yapılmalı ve bu plan deprem anında devreye sokulmalıdır.
Bedensel engelliler için;
- Bedensel engelli bireylerin deprem anında bina içinde kalması sağlanmalıdır. Hiçbir şekilde deprem süresince dışarıya kaçılması doğru değildir.
- Bina içinde dayanıklı eşyaların bulunduğu bölümde deprem sığınma bölgesi oluşturulmalı ve buraya gidilmeli, önceden hazırlanmış Afet ve Acil Durum Çantası da bu bölümde muhafaza edilmelidir.
- Dışarıda (sokakta, caddede) hareket halinde ise bina yanlarından uzaklaşmalı ve açık bir alanda deprem bitene kadar durumunu muhafaza etmelidir.
- Yatağa bağımlı bir engelli ise yatağının bulunduğu bölge iyi seçilmelidir. Yatağı pencerelerden uzak bir yere konmalı, etrafında dayanıklı ve her biri sabitlenmiş eşyalar bulunmalıdır. Ayrıca Afet ve Acil Durum Çantası bu bölümde yer almalıdır.
İşitme engelliler için;
- İşitme ve konuşma engelli birey – deprem anında enkaz altında kalması halinde şunu iyi bilmelidir ki tüm canlı tespit cihazları sese göre ve canlıların vücut ısılarına duyarlı olarak arama yapmaktadır.
- Enkaz altında çıkarılacak çok hafif bir sesi ve canlı bir insanın vücut ısısını bile algılayabilecek duyarlılıkta olan teknolojik cihazlar kurtarma birimleri tarafından kullanılmaktadır. Bu yüzden herhangi bir sert beton veya demir üzerine yapacağı bir vurma işleminde o enkazı dinleyen kurtarma ekiplerini uyaracağı öğretilmelidir.
- İşitme engelli olan kişilerin düdük gibi ses çıkarabilecekleri bir aracı yanlarında taşımalarında fayda vardır.
Zihinsel engelliler için;
- Zihinsel engelli bireyler, engellilik derecesine göre afetler konusunda eğitilebilir.
- Öğrenme becerileri olmayan ya da az gelişmiş olan engelliler için yapılabilecek en uygun davranış, veli ve refaketçilerini eğitmek ve afetler esnasında engelli bireye ulaşmaları ve tahliyesi için bilgi vermektir.
- Ancak engellilik derecesi ağır olmayan zihinsel engelliler düzenli olarak tatbikat yapılarak, deprem esnasında nasıl davranması gerektiğini bir davranış olarak gerçekleştirebilir. Burada önemli olan, fiziksel sorunlarından dolayı çök-kapan-tutun hareketi gerçekleştiremeseler dahi bulundukları alanda hedef küçültmelerini sağlamak hayatta kalmalarını sağlayabilecek bir davranış olabilir.
#bugündepremolsaydı 